คำถามที่พบบ่อย (รู้จัก-รู้ฤทธิ์)

1. ทำไมวัคซีนจึงเป็น antigen แทนที่จะเป็น antibody เพราะวัคซีนคือการสร้างภูมิคุ้มกันโรค ?
– วัคซีนคือเชื้อโรคที่ให้เข้าสู่ร่างกายและไปกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันโรค จัดเป็น passive naturally immunity

2. ถ้าได้รับวัคซีนแล้ว จะไม่เป็นโรคนั้นๆตลอดชีวิต ใช่หรือไม่ ?
– ไม่เสมอไป อาจมีการติดเชื้อและเป็นโรคนั้นๆได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับหลายสาเหตุ อาจจะยังได้รับไม่ครบหรือยังไม่สามารถกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันในระดับที่มากเพียงพอจะป้องกันโรคได้ หากได้รับวัคซีนมาบ้างแล้วและร่างกายมีภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะในระดับหนึ่งก็จะทำให้เป็นโรคนั้นแต่ไม่รุนแรง

3. ถ้าเคยเป็นโรคที่ป้องกันได้วัคซีนมาแล้ว จะไม่เป็นโรคนั้นอีกตลอดชีวิตใช่หรือไม่ ?
– ไม่ใช่ สามารถเป็นโรคได้แต่ไม่รุนแรง

4. ฉีดวัคซีนไปวันนี้ ภูมิคุ้มกันสามารถเกิดขึ้นได้ทันทีใช่หรือไม่ ?
– ไม่ใช่ เมื่อให้วัคซีนไปจะมี lag period ซึ่งวัคซีนแต่ละชนิดมีระยะเวลาที่ไม่เท่ากัน ปกติประมาณ 1-30 วัน เมื่อหมด lag period ก็จะเริ่มมีภูมิคุ้มกันเกิดขึ้น

5. ทำไมสามารถมารับวัคซีนก่อนกำหนดไม่ได้ แต่มารับช้ากว่ากำหนดได้โดยไม่ต้องนับหนึ่งใหม่ ?
– การมารับวัคซีนก่อนกำหนดจะทำให้เกิดการสูญเปล่า เพราะระดับภูมิคุ้มกันกำลังพัฒนาสูงขึ้นเมื่อให้วัคซีนซ้ำในระยะเวลาที่ใกล้เกินไป ไม่ได้ไปช่วยให้ระดับภูมิคุ้มกันสูงขึ้น ในทางตรงข้ามยังอาจเกิดภาวะ neutralization ไปลดฤทธิ์ของวัคซีนที่ได้รับไปก่อนหน้านี้ได้ โดยเฉพาะการให้วัคซีนเชื้อเป็นอ่อนฤทธิ์ที่ใกล้กันน้อยกว่า 28 วัน

6. เพราะอะไรที่เด็กบางคนไม่เคยได้รับวัคซีนแต่ไม่เป็นโรคในข้อนี้ต้องกลับไปทบทวนเรื่อง herd immunity ?
– หากมีความครอบคลุมในประชากรมากพอที่จะทำให้เกิดภูมิคุ้มกันชุมชนได้ก็จะช่วยให้เด็กที่ไม่ได้รับวัคซีนไม่เกิดการติดเชื้อ