วัคซีนคืออะไร? เมื่อกล่าวถึงการให้บริการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ผู้ที่ปฏิบัติงานมักก็จะเรียกกันติดปากสั้นๆว่าทำงานวัคซีน ปกติผู้ที่ทำงานที่เกี่ยวข้องกับวัคซีนก็หนีไม่พ้น แพทย์ พยาบาล เภสัชกร และนักวิชาการสาธารณสุข รวมทั้งนักระบาดวิทยา หลายคนที่ปฏิบัติงานมาเป็นเวลานานก็ยังรู้แต่เพียงว่า วัคซีนก็คือวัคซีน บางคนบอกว่าวัคซีนคือยา บางคนกล่าวว่าวัคซีนคือภูมิคุ้มกันโรคเพราะให้ไปแล้วป้องกันไม่ให้เกิดโรคได้ แต่ในฐานะคนทำงานวัคซีนอย่างเรา ควรมาทำความรู้จักกับคำนี้ในความหมายเชิงวิชาการกัน

วัคซีนคือ ชีววัตถุหรือแอนติเจนที่ผลิตมาจากเชื้อโรคหรือพิษของเชื้อโรคที่ถูกทำให้ไม่สามารถก่อโรคได้แต่ยังคงกระตุ้นให้ร่างกายสร้างแอนติบอดี้หรือภูมิคุ้มกันได้

ดังนั้นที่เข้าใจกันว่าวัคซีนเป็นแอนติบอดี้หรือภูมิคุ้มกันโรคนั้น เป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง โดยแท้จริงแล้ววัคซีนคือแอนติเจนหรือเชื้อโรคต่างหาก แต่เป็นเชื้อโรคที่ไปทำให้ร่างกายกระตุ้นภูมิคุ้มกันโรคได้