สถาบันวัคซีนแห่งชาติ
การตรวจสอบวัคซีนเพื่อป้องกันความผิดพลาด ควรปฏิบัติ ดังนี้
- ชนิดของวัคซีน การตรวจสอบขวดวัคซีนที่จะใช้เป็นสิ่งสำคัญ ผู้ให้บริการควรอ่านฉลากชื่อวัคซีนที่ขวดทุกครั้ง ไม่ควรอาศัยความเคยชินหรือใช้การจดจำสีและลักษณะของขวด ควรตรวจสอบโดยการอ่านฉลากทุกครั้ง และตรวจสอบกับรายการวัคซีนที่ผู้รับบริการจะได้รับในวันนี้
- ลักษณะของขวดวัคซีน สภาพของขวดวัคซีนควรอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ ไม่มีรอยเปิดหรือขวดแตกร้าว หากมีเครื่องหมาย VVM บนขวดวัคซีนให้ตรวจสอบลักษณะของ VVM ประกอบด้วย
- ลักษณะของวัคซีน วัคซีนที่ผสมแล้วเมื่อเขย่าขวดแล้ววัคซีนควรกระจายตัวเป็นเนื้อเดียวกัน หากวัคซีนตกตะกอนแยกชั้นหรือมีลักษณะที่ผิดปกติถึงแม้ว่าจะยังไม่หมดอายุก็ไม่ควรนำมาใช้
- วันหมดอายุของวัคซีน การนำวัคซีนมาใช้ทุกครั้งต้องตรวจสอบวันหมดอายุของวัคซีนที่ระบุไว้ทั้งที่กล่องและที่ขวด วัคซีนจะใช้ได้จนกระทั่งถึงวันเดือนปีที่ระบุไว้ กรณีที่ระบุเฉพาะเดือนและปีที่หมดอายุให้ใช้วัคซีนขวดนั้นได้ถึงวันสุดท้ายของเดือนที่ระบุไว้
- การใข้น้ำยาทำละลาย วัคซีนบางชนิดจะมีการบรรจุหีบห่อ พร้อมกับมีน้ำยาทำละลาย (Diluents) มาให้ เมื่อผสมวัคซีน ผู้ให้บริการต้องใช้น้ำยาทำละลายของวัคซีนชนิดนั้น ๆ ไม่ควรใช้น้ำยาทำละลายที่เหลือจากวัคซีนหรือยาตัวอื่น ๆ แล้วนำมาใช้ผสมกับวัคซีนโดยเด็ดขาด หากน้ำยาทำละลายไม่เพียงพอ การที่จะตัดสินใจใช้สารน้ำใดทดแทนนั้น ให้สอบถามที่บริษัทผู้ผลิตเพื่อยืนยันความถูกต้อง
- การเก็บวัคซีนที่ผสมแล้ว เมื่อผสมวัคซีนแล้ว ต้องปฏิบัติตามคำแนะนำในเอกสารกำกับยาเสมอ เพราะวัคซีนแต่ละชนิดจะระบุไว้ว่าควรใช้หลังจากผสมแล้วภายในกี่ชั่วโมง วัคซีนบางชนิดไวต่อแสง ต้องใช้ทันทีเมื่อนำออกมาหรือเมื่อผสมแล้ว
- ไม่ควรดูดวัคซีนไว้ใส่ Syringe ไว้ล่วงหน้าเป็นจำนวนมาก การดูดวัคซีนไว้ใน Syringe เพื่อความสะดวกของผู้ให้บริการ ถึงแม้ว่าผู้ให้บริการจะแน่ใจและทราบว่าวัคซีนที่เตรียมไว้เป็นวัคซีนชนิดใด แต่การผิดพลาดก็มีโอกาสเกิดขึ้นได้เสมอ เพราะนอกจากจะทำให้เกิดการสูญเสียหากใช้วัคซีนไม่หมด วัคซีนอาจตกตะกอนใน Syringe และยังมีโอกาสปนเปื้อนเชื้อโรคได้มาก Syringe ถูกผลิตมาเพื่อใช้เป็นอุปกรณ์ในการฉีดยา ไม่ใช่เพื่อการเก็บยา หากมีผู้รับบริการจำนวนมาก เช่นการให้บริการอนามัยโรงเรียน หรือวัคซีนรณรงค์ต่างๆ อาจอนุโลมให้เตรียมวัคซีนใน Syringe ได้ไม่เกินครั้งละ 10 Syringe (CDC, 2017)
- ผู้เตรียมวัคซีนกับผู้ให้วัคซีนควรเป็นคนเดียวกัน ผู้ให้บริการควรตระหนักไว้เสมอว่าผู้ที่เตรียมวัคซีนใส่ Syringe ควรจะเป็นผู้ให้วัคซีนนั้นด้วยตนเองเพื่อป้องกันความผิดพลาด
- ระบุลำดับที่ของขวดวัคซีน กรณีชนิดบรรจุขวดละหลายโด๊ส
