สถาบันวัคซีนแห่งชาติ
2. กระติกวัคซีน (Vaccine carrier)
เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการขนส่งหรือเก็บวัคซีนไว้ชั่วคราวเหมือนกล่องโฟม แต่มีขนาดเล็กกว่า และเก็บความเย็นได้ไม่นานเท่ากล่องโฟม กระติกวัคซีนที่ดี ควรเก็บความเย็นได้นานอย่างน้อย 24 ชั่วโมง และควรมี Ice-pack ที่มีขนาดพอดีที่จะจัดเรียงลงในกระติกโดยไม่เคลื่อนไปมา โดยกระติกวัคซีนควรมีความหนาของฉนวนไม่น้อยกว่า 30 มม.
3. กล่องโฟม
หรือกระติกวัคซีนขนาดใหญ่ เป็นอุปกรณ์ที่ใช้เก็บวัคซีนในระหว่างการขนส่ง หรือเมื่อมีไฟฟ้าดับนาน/ตู้เย็นเสีย หรือในระหว่างการละลายน้ำแข็งในช่องแช่แข็ง ซึ่งมีขนาดใหญ่พอที่จะใช้ในการขนส่งวัคซีนในแต่ละเดือน โดยมี Ice-pack วางไว้โดยรอบทุกด้าน และควรเก็บความเย็นได้ อย่างน้อย 24 ชั่วโมง โดยกล่องโฟมควรมีความหนาของฉนวนไม่น้อยกว่า 25 มม.
การบรรจุวัคซีนลงในกระติกวัคซีนหรือกล่องโฟม
- วาง Ice-pack ที่เริ่มละลายแล้ว (Conditioned ice-pack) ที่ด้านข้างทั้ง 4 ด้านของกระติกวัคซีน ในกรณีที่เป็นกล่องโฟม หรือกระติกวัคซีนขนาดใหญ่ ให้วาง Ice-pack ที่ด้านล่างด้วย ทั้งนี้จำนวน Ice-pack ที่ใช้จะขึ้นอยู่กับขนาดของกล่องโฟม หรือกระติกวัคซีนขนาดใหญ่
- ใส่แผ่นพลาสติกลูกฟูกที่ด้านข้างทั้ง 4 ด้านของกระติกวัคซีน สำหรับกล่องโฟมหรือกระติกวัคซีนขนาดใหญ่ ให้เพิ่มแผ่นพลาสติกลูกฟูกที่ด้านบนและล่าง ทั้งนี้เพื่อป้องกันไม่ให้ Ice-pack สัมผัสวัคซีนโดยตรง
- วางเทอร์โมมิเตอร์เพื่อวัดอุณหภูมิให้อยู่ในช่วง +2◦C ถึง +8°C ก่อนใส่วัคซีน
- ห่อวัคซีนแล้ววางไว้กลางกระติกวัคซีน ในกรณีที่เป็นกล่องโฟม หรือกระติกวัคซีนขนาดใหญ่ วางแผ่นพลาสติกลูกฟูกที่ด้านบนห่อวัคซีนและวางทับด้วย Conditioned ice-pack ก่อนปิดฝา
- ปิดฝากระติกวัคซีนให้สนิท ในกรณีที่เป็นกล่องโฟมคาดด้วยเทประหว่างฝาและตัวกล่องให้รอบเพื่อกันความเย็นรั่วไหลออก และวางไว้ในที่ร่ม
- ถ้ามีแผ่นฟองน้ำ (Foam pad) วางใต้ฝาปิด จะช่วยกันความร้อนได้ และถ้ามีขวดวัคซีนที่เปิดใช้แล้วให้เสียบขวดวัคซีนไว้ที่แผ่นฟองน้ำ จะช่วยให้วัคซีนไม่ปนเปื้อนเมื่อเทียบกับการวางแช่อยู่ในน้ำที่ละลายจาก Ice-pack บริเวณก้นกระติก ในกรณีที่แผ่นฟองน้ำชำรุด ให้ตัดแผ่นฟองน้ำ/แผ่นโฟมใส่แทน
การดูแลกระติกวัคซีนและกล่องโฟม
- หลังการใช้งาน ทำความสะอาดแล้วเปิดฝาวางทิ้งไว้ให้แห้ง เพื่อป้องกันเชื้อรา
- เก็บในที่ร่ม เพื่อป้องกันการแตกร้าว
- ห้ามโยนหรือเคาะ กระติกวัคซีน/กล่องโฟม และนำสิ่งของอื่นไปวางทับ เพราะจะทำให้แตกได้ ไม่ควรผึ่งแดด เพราะอาจทำให้กรอบและแตกร้าว
