สถาบันวัคซีนแห่งชาติ - National Vaccine Institute
ภาพแสดงการเก็บรักษาวัคซีนในระบบลูกโซ่ความเย็น
จะเห็นว่ากว่าวัคซีนจะถึงผู้รับบริการนั้นมีการขนส่งกันในหลายระดับ หากคนทำงานวัคซีนไม่เข้าใจและไม่เห็นความสำคัญในจุดนี้ ก็จะทำให้วัคซีนที่นำมาให้บริการอาจเสื่อมสภาพจากความไม่รู้ได้ เราจึงควรรู้ว่าจะเก็บวัคซีนอย่างไรให้ปลอดภัยและสามารถเป็นผลิตภัณฑ์ที่ทำให้ผู้รับบริการปลอดโรคได้
มีคำๆหนึ่งที่อาจจะไม่คุ้นหูทุกคน นั่นคือคำว่า ระบบลูกโซ่ความเย็น เรามาทำความรู้จักกับคำๆนี้ก่อนดีกว่าว่าอะไรคือระบบลูกโซ่ความเย็น และคำนี้สำคัญในงานวัคซีนอย่างไรบ้าง
ระบบลูกโซ่ความเย็น (cold chain system) คือระบบการออกแบบและจัดการที่จะทำให้วัคซีนอยู่ในอุณหภูมิที่ถูกต้องเหมาะสมตลอดเวลาทั้งในขณะจัดเก็บและขนส่งวัคซีนจนกระทั่งถึงหน่วยบริการ และรวมถึงขั้นตอนในขณะให้บริการที่ต้องนำวัคซีนที่มีอยู่ในสภาพที่เหมาะสมเข้าสู่ร่างกายผู้รับบริการ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสุงสุดของวัคซีน
ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2553 ถึง ปัจจุบัน ประเทศไทยทำการกระจายวัคซีนด้วยระบบ VMI (Vendor Managed Inventory) ขององค์การเภสัชกรรม (GPO) โดยมีการกระจายวัคซีนจากคลังในส่วนกลางของ GPO ถึงโรงพยาบาลแม่ข่าย (CUP) ที่เป็นคลังวัคซีนในระดับอำเภอโดยตรง และกระจายวัคซีนให้หน่วยบริการลูกข่าย ซึ่งในคลังวัคซีนระดับอำเภอและหน่วยบริการก็จะมีการจัดเก็บวัคซีนไว้ในภาชนะต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นตู้เย็น หีบเย็น หรือกระติกวัคซีน เป็นต้น
